Reefer konteynerler, basit bir şekilde anlatmak gerekirse; dondurma, et veya sebzeler gibi sıcaklık hassasiyeti olan yükleri taşımak için konteyner gemileri tarafından taşınan büyük buzdolabıdır. Reefer konteynerler kargoyu soğutulmuş, dondurulmuş veya taşıma süresi boyunca kontrollü olarak gereken sıcaklıklarda (genellikle -30°C ve +30°C arasında) tutarlar.
Soğutuculu (reefer) konteynerler, farklı boyutlara ve teknolojilere sahiptir fakat neredeyse hepsi, standart 20 FT konteyner ölçülerindedir.
Reefer konteyner talebi geçen yıllar boyunca çok artmıştır ve başarı hikâyesi henüz son bulmaktan çok uzaktadır. O yüzden size reefer konteynerlerin nasıl çalıştığına, ısı kontrollerine, atmosfer kontrollerine ve gelecekteki pazar gelişimlerine dair temel bilgiler sağlayacağız.
Reefer konteynerler nasıl çalışır?
Reefer konteynerler, tabanında kendine özel T şeklinde zemin kaplaması sayesinde soğutulmuş havayı dağıtmak için tasarlanmış birimlerdir.
Tüm sevkiyat boyunca sürekli ve düzenli hava desteği sağlarlar ve ürünlerle kusursuz bir hava alış verişini garanti altına alırlar.
Bir genset (jeneratör) genellikle bir reefer konteynere bağlanır ve konteynere soğutma/elektrik sağlar. Genset, yakıtla ve elektrikle çalışan jeneratörlerin birleşimidir çünkü hem denizaşırı taşımalar hem de kara yollarında kamyonlarla yapılan taşımalarda kullanılır.
Soğutuculu birimler en zor koşullarda bile yükünüzün sıcaklığını koruyabilir.
İnsanların aklına böyle konteynerlerle ilgili olarak genellikle ürünleri soğutma gelmektedir fakat pek çok insan, soğutuculu konteynerlerin gerektiğinde sıcaklığı 30°C’ye kadar tutabildiğini unutur ya da bilmez. Soğutuculu birimlerin, ürünlerin sıcaklığını düşürmek için tasarlanmadıklarından bahsetmek önem taşımaktadır! Onlar sadece önceden soğutulmuş yük sıcaklığını sevkiyat süresince korurlar.
Dondurulmuş ve Soğutulmuş Kargolar İçin Reefer Sıcaklık Kontrolü
İç hava sirkülasyonu, reefer konteynerlerde belirlenmiş sıcaklıkları korumak için hayati önem taşır. O yüzden sıcaklığı kontrol edilen havanın kargo alanında sürekli olarak dolaşımı sağlanır.
Reefer konteynerlerin içindeki hava akımı, paketleme türünden ve istifleme şeklinden etkilenir.
Reefer konteyner taşıması esnasında her bir mal cinsi için farklı gereksinimler bulunmaktadır fakat genellikle soğutulmuş kargo ile dondurulmuş kargo, sıcaklıkları kontrol etmek adına birbirinden ayrılır.
Soğutulmuş kargo taşınması durumunda hava, kargo içerisinde dolaşımda olmalıdır. Böylece ısı ve gazların ortadan kalkması ve kullanılan kartonların havalanabilmesi sağlanır.
Bunun nedeni, konteyner içindeki ısının sadece dışarıdan değil aynı zamanda kargonun kendisi tarafından da üretilebilmesidir.
Örneğin taze sebze ve meyvelerin havalandırılma süreçleri, hem emtia etrafında hem de tüm sevkiyat boyunca solunum ısısını, suyu ve karbondioksit gibi gazları ortadan kaldırmak için hava akışını gerektirir.
Dondurulmuş kargo taşınması durumunda hava, kargonun etrafında dolaşımda olmalıdır. Böylece kargo ile konteynerin iç duvarları arasında ve kargonun kendi içerisinde boşlukların kalmaması sağlanır.
Kargonun kendisinden ısı yayılmayacağı için sadece dışarıdan gelen ısının ve buna ek olarak pervane motorlarının ısısının ortadan kaldırılması gerekmektedir.
Devam Eden Atmosfer Kontrolü ve Temiz Hava Sirkülasyonu
Atmosfer kontrolü ve temiz hava sirkülasyonu, özellikle birçok meyve ve sebze için önemlidir. Çünkü sürekli olarak solunum yaparlar; karbondioksit ve etilen gibi gazlar üretirler.
Bu solunum gazları, kontrol dışı sararma, eskime ve çürüme gibi zararlara yol açabilir. Bu yüzden konteyner içerisinden çıkarılmaları gerekir.
Her reefer konteynerin, kontrolsüz sararma ve çürüme gibi kargo hasarlarını önlemek için havalandırma sistemine sahip olmasının nedeni budur.
Nem kontrol donanımı, içeride birikebilecek fazla suyu tahliye etmek için konteyneri otomatik olarak açar veya kapatır ve dışarıdan suyun içeri girmesini önler.
Reefer konteynerdeki bağıl nem, soğutulmuş malların taşınması ve depolanmasında özellikle önemli olabilir.
Kuru hava, taze meyve ve sebzelerin kurumasına ve bu nedenle görünümlerinin etkilenmesine yol açabilir. Bu da satış noktasında kesinlikle ağırlığın azalmasına sebep olacaktır.
Nem oranının tam olarak doğru olduğundan emin olmak için verilen havanın sıcaklığını, dönen havanın sıcaklığını, ortamın sıcaklığını ve nem oranını, uzaktan modemler sayesinde izlemek için kullanılan data logger (veri kaydedici) kullanılmaktadır.
Reefer Kargo İstifi İçin İpuçları
- Konteyner içinde ideal hava sıcaklığı ve havalandırma seviyeleri sağlanmalıdır.
- Sevkiyat (palet, plastik kasa vb.) kırmızı çizginin üzerinde (yükseklik: 2,42 m) istiflenmemelidir.
- Sevkiyatın ağırlığı eşit bir şekilde dağıtılmalı ve bir arada kalmaları için bağlanmalıdır.
- Sevkiyatın brüt ağırlığı taşıma yapılan ülkelerdeki kara yolları sınırlarının altında kalmalıdır.
- Nem azaltma kontrollerinin incelenmesi gerekmektedir.
- Havalandırma değeri sevkiyata göre ayarlanmalıdır.
- Gerektiğinde sevkiyatın önceden soğutulması gerekmektedir.
- Hava akımı için hiçbir sınırlama olmadığından ve paletler arasında boşluk veya hava dolaşımı için kapatılması gereken alanların olmadığından emin olunmalıdır.
Yükleme Öncesi Denetim (PTI) Açıklamaları
Taşıma öncesinde yapılan PTI işlemi kapsamlı bir kontroldür. Hem konteyner hem de soğutma mekanizması için çok önemlidir.
Bu işlem, reefer soğutma motorunun düzgün bir şekilde ve doğru ayarlarda çalışıyor olmasını, konteynerin sorunsuz ve hasarsız olmasını sağlar.
PTI işleminin yapılış biçimi, taşıma şirketleri arasında biraz değişkenlik gösteriyor olsa da temelde aşağıdaki süreçleri içerir.
Güç vermeden önce:
- Genel İnceleme (ünite ve parçalarının fiziksel hasar görmemiş olmalarından ve eksikleri olmadığından emin olma)
- Temizlik Kontrolü: Fazladan etiket, sevkiyat kalıntıları vb. olmaması
- Soğutucu ve Yağın Kontrolü
- Partlow İnceleme: Grafik çizelge sürücüsünün çalıştığından ve batarya seviyesinin iyi durumda olduğundan emin olunması
- Elektrik Yalıtım Değerinin Kontrol Edilmesi (kompresör, motorlar, ısıtıcılar)
Güç verdikten sonra:
Faz düzeltme mekanizmasının çalışıyor olduğundan emin olma (voltajı ölçme ve kaydetme)
Motorun elverişliliğini kontrol etme:
- Parçalardan anormal sesler gelmediğinden emin olma
- Pervane ve vantilatörün doğru yönde olduklarından emin olma
- LPPP (CFII), FPT (Smart), LPP (MHI), AutoPTI (Microlink) veya FPTI(MPC) başlatma
- İstenilen set noktasında düzgün çalışan üniteyi tespit etme
- Sensörleri ve Partlow elemanlarını kalibre etme
Sıcaklık ayarını -18°C olarak önceden ayarlama:
- Ekipmanın manuel buz çözme (defrost) ve döngüyü tamamlama sürecini başlatma ve kontrol etme
- Kanalların temizliğini kontrol etme
- Buz çözmeden hemen sonra yağ seviyesini kaydetme
- Sıcaklığın -18°C’ye erişiminden sonra ekipmanın tam soğutmada düzgün çalışmasını kontrol etme
Kompresör basıncını ölçme:
- Akımları ölçme (kompresör, fan motoru, buharlaştırma motoru, ısıtıcı)
- Sıcaklık -18°C set noktasına ulaştığında Freon (kimyasal gaz) seviyesini kontrol etme
- Sıcaklığı 0°C’ye ayarlama ve çalıştırma – 0°C’ye ulaştığında devreyi kapama
- Ekipman 0°C’ye ulaştığında sensörleri ve Partlow ekipmanlarını kalibre etme ve kaydetme
Reefer Konteynerlerin Pazar Gelişimi
Global deniz taşımacılığında reefer ticaret hacmi büyümeye devam ediyor. 2017’de %5’lik artış kaydederek 124 tona çıktı. Son 10 yılda ise yılda ortalama %3.6’lık büyüme trendiyle devam etmektedir. (Kaynak: Drewry https://www.drewry.co.uk/news/news/reefer-container-trade-expansion-to-support-freight-rates)
Konteynerize edilmiş reefer yük trafiği 2017’de %8 büyümüştür. 2018 yılında ise konteyner taşıma hacmindeki düşüşe rağmen, reefer konteyner taşımaları %3’lük artış göstermiştir.
SEACUBE CEO’su Robert Sappio, the Maritime Executive dergisine reefer konteynerlerin pazar gelişimiyle ilgili bir röportaj vermiştir. Sappio’ya göre; artan nüfus, devam eden refah, teknolojinin ilerlemesi, ilaç ihtiyacı ve ekipman kiralamalarına olan eğilim pazar için müthiş şanslar demek. Sappio, üretimde gecikme, jeopolitik riskler ve siber güvenlik ilerleyen zamanlarda pazarın karşılaşacağı endişeler olabileceğini söylüyor.
Kaynak: https://container-xchange.com/blog/reefer-containers-meaning-and-how-they-work/
Çeviren: Mehmet Dontlu