Son yayımlanan bir rapora göre gemi inşa yatırımları %71 azalarak, son 10 yılın en düşük seviyesine geriledi. Koronavirüs kısıtlamalarından kaynaklanan ekonomik gerileme, yılın ilk çeyreğinde gemi inşasına yapılan yatırımların son 11 yıldaki en düşük seviyeye inmesine sebep oldu.
Clarkson PLC şirketinin aylık yayımlanan World Shipyard Monitor raporunda yaptığı açıklamada, “Covid-19’un ekonomik etkileri yatırımcıları olumsuz etkilemiş durumda ve bu yüzden yeni yapılan kontratlar, 2020 yılının ilk çeyreğinde oldukça düşük.” ifadelerini kullandı.
Clarkson, 2020’nin ilk üç ayında tüm dünyada her türden toplamda 5,5 milyar dolarlık 100 gemi sipariş edildiğini, bunun da geçen yılın ilk çeyreğine göre %71’lik bir düşüş, 2019 ikinci çeyreğine göre ise en düşük ortalama olduğunu söyledi. Çin, geçen senenin ilk çeyreğine göre 55 gemi ile %50, Güney Kore ise 13 gemi ile %81 daha az sipariş alan ülkeler oldu.
Üretici firmalar, ticarette küresel anlamda devam eden gerilemeden dolayı siparişlerin azalmaya devam etmesini ve toplam sipariş sayısının bu yıl %26 azalmasını bekliyor. Clarkson’a göre, Koronavirüs salgınının bir türlü kontrol altına alınamaması, 2020’de yeni gemi siparişleri üzerinde ciddi bir negatif etkiye sebep olacak.
Clarkson’a göre, yaklaşık 12 milyar metrik ton olan deniz ticareti, bu yıl 600 milyon metrik ton azalarak son 35 yıldaki en büyük düşüşünü yaşamış olacak. Clarkson, bu yıl gemilerle yaptığımız toplam ticaretinin geçen yıla göre %5,1 küçüleceğini ve bunun 2008/2009’daki küresel ekonomik krizde dahi %4,1 olduğunu belirtiyor.
Azalan talep ve siparişler, dünya üzerindeki her türlü malı taşıyan konteyner gemilerinden, Güney Koreli ve Çinli üreticilerin bu yıl büyütmeyi umdukları yüksek marjlı doğal gaz taşıyan gemilere kadar her türde gemiyi etkilemektedir.
Çin’in emtia ithalatına yeniden başlamasına ve enerji yatırımcılarının ham petrol fiyatlarındaki düşüşün ardından petrol depolama tankerleri için yeniden rezervasyon yapmaya başlamalarına rağmen, kuru ve dökme yük gemileri ve tankerlere yönelik siparişler gittikçe azalmaktadır.
Uluslararası denizcilik veri sağlama şirketi VesselValue’ya göre ticaretteki bu düşüş, tüm dünyadaki gemi imalatının yarısına hükmeden Kore ve Çin’i doğrudan etkileyecek.
Bunların haricinde Güney Kore’de Hyundai Heavy Industries Co. ile Daewoo Shipbuilding & Marine Engineering Co, Çin’de ise China Shipbuilding Industry Corp. ile China State Shipbuilding Corp. birleşme kararı alan firmalar oldular. Son üç yıl içinde azalan siparişlere bağlı olarak bu birleşmelerin altında yatan sebebin operasyonları daha rasyonel bir hâle getirmek ve maliyetleri azaltmak için atılan adımlar olduğunu söyleyebiliriz.
İçinde bulunduğumuz güncel gelişmeler öncesinde tersaneler, diğer gemilerden en az iki kat daha yüksek kâr marjı getirdiği için her biri yaklaşık 180 milyon dolara mal olan sıvılaştırılmış doğal gaz taşıyan gemi üretimlerine 3 kat daha fazla yatırım planlamaktaydılar.
Sonra virüs ortaya çıktı ve tüm bu planlar suya düştü. Kötü zamanlardan geçiyoruz. Bu yüzden yeni siparişler için cazibeyi arttırmamız gerekiyor. Bu sebeple Çinli üreticiler müşteriye ve gemi türüne bağlı olarak, yeni siparişlerde %20’ye varan indirimler sunacak.
LNG (Sıvılaştırılmış Doğal Gaz) pazarı, Covid-19 salgınından önce dalgalanma hâlindeydi. Talep, ağırlıklı olarak enerji ve ısınma için kömür yerine doğal gazı tercih eden Hindistan ve Çin’den gelmekteydi.
Clarkson’a göre LNG gemileri ilk çeyrekte 2915 siparişte kaldı ki bu veriler doğal gaz pazarının güncel konumu ile ele alındığında, 2004 yılından bu yana alınan en düşük sipariş miktarı oldu.
Clarkson, seyahat kısıtlamalarının da siparişleri geciktirdiğini çünkü satın almadan sorumlu yöneticilerin tersane mühendisleri ile yapacakları detaylı planlama toplantılarının iptal olduğunu söyledi.
İsminin gizli kalmasını talep eden Endonezyalı bir alıcı Clarkson’a “2 gemi siparişimiz var ancak mühendislerimizi üretimi gözetlemeleri için Çin’e gönderemiyoruz. Tersanede gözlem yapmadan ve üretimin olması gerektiği şekilde yapıldığını gözetleyemeden nasıl gemi alabilirsiniz ki?” ifadelerini kullandı.
Clarkson, Pekin’deki koronavirüs kısıtlamaları nedeniyle şubat ayında çalışmayı askıya alan Çin tersanelerinin mart ayı ortasına kadar üretime devam ettiğini söyledi. Ancak teslimatlarda öngörülenlerden daha fazla gecikmeler olabileceğini, bunun sebebinin ise navigasyon sistemi gibi kritik parçaların Avrupalı üreticiler tarafından sağlandıkları ve bu sebeple birçok armatörün ödemelerini geri almaya çalıştığını belirtti.
Kaynak: wsj/Costas Paris
Çeviren: İbrahim Tören