Manifesto, deniz taşıma süreçlerindeki en önemli dokümanlardan biridir. Manifestolarda, ilgili seferde yüklenen tüm kargo detayları, ilişkili oldukları konşimentolar altında listelenir. Bir nevi yükleme özeti gibi nitelendirebiliriz.
Kargonun adet-kilogram detaylarını, gönderenini, alıcısını, kap türünü ve buna benzer detayları içerirler.
Aşağıda belirtildiği üzere, birçok farklı manifesto türü bulunmaktadır.
- Yük Manifestosu: Navluna dair bilgiler dışında, kargoların bütün detayları belirtilir.
- Navlun Manifestosu: Yükün detaylarının yanı sıra, navluna ilişkin masraf kalemleri de belirtilir ve yükleyici ya da alıcı ödemeli olarak listelenir.
- Tehlikeli Yük Kargo Manifestosu: Gemiye yüklenen tehlikeli maddelere ilişkin IMO sınıfı, UN numarası, malın detaylı tanımı, kap adedi, ağırlığı ve tehlike sınıfına dair diğer detaylar listelenir.
- Gabari Yük Manifestosu: Standart ölçülerin dışındaki kargolara dair yük detaylarını içeren manifestolardır. (Hangi taraftan ne kadar taşma yaptığı vs.)
- Soğutucu Kontrollü Yük Manifestosu: Isı kontrollü gitmesi gereken yüklere dair derece, nemlendirme, havalandırma gibi sefer esnasında düzenli kontrol gerektirecek yüklere dair spesifik detayların yer aldığı manifestolardır.
Peki, manifesto düzeltme nedir ve neden gereklidir?
Kargo sahiplerinin ilettiği bilgiler üzerine, ilgili gemi için veri girişleri yapılıp konşimentolar hazırlandığında, o gemi için dokümantasyon süreçleri tamamlanmış varsayılır. Belli bir süre içerisinde değişiklik yapılabilir. Bunun için armatörlerin çoğu masraf tahsil eder ama genelde yükleme limanından kalkış gerçekleştiği andan itibaren 3 gün içinde manifestolama işlemi tamamen sistem tarafından kilitlenir.
Armatörlerin yükleme limanındaki acenteleri, boşaltma limanındaki acentelerine ilgili veri girişlerinin yapıldığını teyit eden bir mesaj gönderir. Böylece varış acentesi de, ilgili ülkenin gümrüğüne manifestoları sunabilir ve kargo alıcılarına varış ihbarlarının geçilmesine başlayabilir.
Ancak bazen, müşteriler daha önceden gönderilen detaylarda değişiklik yapma ihtiyacı duyabilir.
Konşimento düzenlendikten ve manifesto kapandıktan sonra bu tarz değişiklikler yapabilmemin tek yolu manifesto düzeltme işlemi uygulamaktan geçer.
Taşıma veya Diğer Masraflara Ait Bilgiler İçermeyen Düzeltme İşlemi
Müşterinin mal tanımı ve kap adedinde değişiklik istediğini varsayarsak tipik bir manifesto düzeltme talebi aşağıdaki gibi olacaktır.
Tam takım tanzim edilen eski konşimentoların hepsini getirerek, yeni detaylara istinaden düzenlenen güncel konşimentoları alsanız bile, gümrüğe bildirilen manifestolar eski bilgilere göre yapıldığından, bahsettiğimiz manifesto düzeltme işleminin armatörün acenteleri arasında yapılması ve gümrüğe yeniden sunulması gerekir.
Bu işlem ya web tabanlı sistemler üzerinden yapılır ya da taşıyıcı, ilgili varış yerindeki acentesine yukarıda örneklendiği gibi bir manifesto düzeltici iletir.
Varış acentesi ise bu düzeltme işlemini ilgili ülkedeki mevzuatlar çerçevesinde gümrüğe ve yetkililere sunar.
Bu düzeltme işlemleri her aşamada gerçekleşemez. Birçok ülkede son opsiyon tarihi geçtikten ve gümrüğe de bildirimler yapıldıktan sonra manifestoları revize etmek mümkün değildir.
Gümrüğe bildirilmiş orijinal manifestoların değişimi, ancak ilgili ülkenin gümrük onayı ve olası yüksek gümrük ceza bedelleri ödenerek mümkün olmaktadır.
Gümrük yetkilileri belli başlı düzeltmelere, örneğin konşimentodaki gtip kodlarındaki ya da mal tanımındaki değişikliklere, gümrük vergilendirmesindeki değeri etkileyecek olmasından ötürü izin vermeyebilir. Bu sebeple taşıyanın kalkış limanındaki acenteleri, düzeltme imkânı olan süre periyodunu, kendi sistemlerindeki kilitlenme zamanını ve varış yeri acentelerindeki kuralları da dikkate alarak iyi takip etmeli, müşterilerine bu konuda net bilgiler vermelidir.
Taşıma veya Diğer Masraflarla Ait Bilgiler İçeren Düzeltme İşlemleri
Bazı durumlarda ise orijinal manifesto bilgileri sisteme girildikten sonra, müşteriler navlun ya da diğer masraf kalemlerinin ödeme koşulu (ön ödemeli ya da karşı ödemeli olarak) ile alakalı değişikliklere ihtiyaç duyabilirler.
Bu tarz bir durumda aşağıdaki gibi bir düzeltme şablonu düzenlenir.
Özellikle ön ödemeli olarak bildirilip sonradan karşı ödemeli olarak güncelleme isteniyorsa, varış yerindeki acentelerin, işlemi yapmadan önce bunu teyit ettirmesi çok önemlidir.
Masrafla alakalı değişiklikleri uygulamadan evvel, konşimento üzerindeki alıcının manifestoda belirtilen navlun ve diğer ücretleri ödeyeceğinin onayını mutlaka almalıdırlar.
Bu işlemlerden dolayı deniz yolu taşımacılığı yapan armatörler gümrük cezasından bağımsız olarak, “manifest correction” adı altında kendi tarifelerine bağlı olarak ücretler yansıtmaktadırlar.
Taşımacılık ve Navlun Dolandırıcılığı
Manifesto düzeltme evrakları dikkatli düzenlenmezse ciddi sıkıntılara yol açabilir. Bu evraklar aynı zamanda kötü niyetli insanların işbirliği ile beraber, alıcıları kandırmaktan tutun da vergi dolandırıcılığına kadar birçok durumda suistimal edilebilir.
Bu tarz sahtekârlıkların önüne geçebilmek ve caydırıcı olabilmek adına “blockchain” uygulamalarını teşvik etmek gerekir. Kâğıtlar üzerinden manuel yapılan işlemlerden ziyade, sistemler aracılığıyla bu tarz veri akışlarını uygulamak daha güvenlidir. Sistemde kayıtlı tüm taraflar, ne zaman, kim tarafından ne gibi bir değişiklik yapıldığını kolaylıkla takip edebilir.
Kaynak: https://www.shippingandfreightresource.com/manifest-corrector/
Yazar: Hariesh Manaadiar
Çeviren: Metin Elmas