Bildiğimiz üzere deniz taşımacılığındaki en önemli ve değerli evraklardan bir tanesi olan konşimento iki şekilde hazırlanabilir. Bunlardan birisi House Bill of Lading (HBL), diğeri de Master Bill of Lading’dir (MBL).
House Bill of Lading, gemi işletmeyen taşımacılık şirketleri (non-vessel operating common carrier) veya freight forwarderlar tarafından hazırlanır.
Master Bill of Lading ise hat operatörleri (MSC, Maersk vb.) tarafından hazırlanır.
Komple bir konteynerlik yükleme (full-container load) yapıldığında, yani parsiyel bir yükleme söz konusu olmadığında, Master BL ile birlikte House BL de hazırlanmalıdır. Bu da demek oluyor ki gönderici, alıcı ve alıcının adres bilgileri dışında House BL, hat operatörleri tarafından hazırlanan Master BL’in bir kopyasıdır.
House Bill of Lading’in özelliklerine baktığımızda;
- Gönderici (shipper), genellikle ihracatçı (exporter) konumunda olan kişi, kurum veya fabrikadır.
- Alıcı (consignee), genellikle ithalatçı (importer) konumunda olan kişi, kurum veya fabrikadır.
- Alıcının adresi yine asıl alıcının olduğu yer olarak belirtilir.
Master Bill of Lading’in özelliklerine baktığımızda ise;
- Gönderici, genellikle gemi işletmeyen taşımacılık şirketi, freight forwarder veya göndericinin acentesidir.
- Alıcı, genellikle varış yerindeki acente veya ortakları, gemi işletmeyen taşımacılık şirketi ya da freight forwarderlardır.
- Alıcının adresi yine asıl alıcının olduğu yer olarak belirtilebilir.
House Bill of Lading’de ve Master Bill of Lading’de alıcı, gönderici ve adreslerde değişiklik olmasına rağmen; konteyner sayısı, yük tanımı, gemi adı, geminin sefer numarası, yük ağırlıkları ve ölçüleri aynıdır. Bu özelliklerde değişiklik olması kabul edilemez.
Akreditifli satışlarda, aksi belirtilmediği veya itiraz edilmediği sürece HBL, aynı zamanda ciro ve devredilebilir bir belge olarak kullanılabilir. Ancak, House Bill of Lading’i devredilebilir bir belge olarak kullanırken dikkatli olunmalıdır. Çünkü HBL ve MBL aynı şekilde karşı tarafa sevk edildiğinde, aynı kargo için iki farklı kuruluş tarafından verilen iki set konşimentonun olduğunu gösterir, bu da sıkıntılara yol açabilir.
Kaynak: shippingandfreightresource/Hariesh Manaadiar
Çeviren: Mahmut Mollaoğlu