- Normal taşıma metotlarıyla taşınması mümkün olmayan; uzunlukları, genişlikleri, yükseklikleri veya tonajları genel kargolara göre çok daha büyük olan parçaların taşınması mıdır?
Yüksek hacimli ve yüksek mal değerine sahip malzemelerin taşınması mıdır? - Belirli bir zaman aralığında gerçekleştirilmesi gereken veya belirli bir tarihe kadar malzemelerin taşınmasının tamamlanması gereken taşıma işlerinin yapılması mı proje taşımasıdır?
Sanırım bu tanımları daha da artırabiliriz, artırmakla kalmayıp bu tanımları birleştirebiliriz.
Tabii bu tanımları kafamızda oluştururken, kimilerimizin aklına proje taşımacılığı neden ortaya çıkmıştır sorusu da gelebilir. Bu soruya naçizane şu şekilde cevap verebilirim.
Gelişen teknoloji, hızla globalleşen dünya, artan rekabet ortamı ve yapılan işlerin süreçlerinin daha kısalması gibi etkenler, insanların ihtiyaçlarını daha pratik karşılayabilmeleri yönünde çözüm arayışına itmiştir. Bunun sonucunda da gelişen teknolojinin ve metal sanayisinin katkısıyla, daha önce çok daha ufak ölçülerde üretilebilen makineleri, çok daha büyük ölçülerde üretebilme kabiliyetine eriştik. Bunun sonucu olarak; başlıca enerji, maden, inşaat, madencilik, havacılık, rafineri ve petrokimya üretim tesislerinde kullanılan makinelerin veya ünitelerin devasa boyutlara ulaşmasından dolayı, bu tür bir taşımacılık alanına ihtiyaç duymamız sonucu ortaya çıkmıştır.
Aşağıdaki gibi birkaç örnek verebiliriz.
- Enerji santrallerine taşınan buhar türbinleri 300 ton beher parça ve üzerinde üretilebilmektedir.
- Rafineri ve petrokimya tesislerine gelen bazı üniteler 50 metre uzunluk/500 ton beher parça ve üzerinde üretilebilmektedir.
- Endüstriyel tesislere gelen pres makinelerinde 200 ton beher parça ebatları yakalanmıştır.
Bu bilgilerin ışığında; benim açımdan yani proje taşımacılığı alanında faaliyet gösteren bir firmada uzun yıllar görev almış biri olarak en yeterli tanım olarak aşağıdaki şekli benimsediğimi belirtebilirim.
Enerji, maden, inşaat, madencilik, havacılık, rafineri ve petrokimya üretim tesislerine taşınması gereken büyük makinelerin veya ünitelerin, üretim tesisinden alınıp teslim adresine taşınması sürecinde, detaylı teknik analiz yapılarak, taşınacak malzemelerin minimum risk ile en hızlı şekilde taşıma metoduna karar verildikten sonra, her türlü taşıma modelini kullanarak ve taşıma güzergâhı üzerinde mühendislik çalışmaları yapılarak, ağır ve gabari dışı parçaların taşınması işine proje taşımacılığı diyebiliriz.
Proje Kargo Taşımacılığında Başlıca Süreçler Nelerdir?
Proje kargo taşımacılığı, lojistik endüstrisindeki en komplike taşıma şeklidir. Bu taşımalarda genellikle, kısıtlı bir sürede çok büyük ve çok değerli malzemeler taşındığı için çok detaylı çalışmalar yapılarak, süreçler çok iyi şekilde yönetilmelidir.
Proje taşımacılığında başarılı olmak adına başlangıçtan itibaren akıllı bir planlama yapılması şarttır. Bu sayede taşıma sürecinde oluşacak birçok ekstra masraf taşıma hiç başlamadan ortadan kaldırılabilecektir.
Bu süreçte proje kargo taşımacılığı yapan firmalar, müşteriden gelen bilgilere istinaden aşağıdakileri uygular.
- Tüm yükü detaylı bir şekilde inceler ve yükün taşınabilirliği yönünde bir analiz çıkarır.
- En büyük ağırlık ve ölçülerdeki malzemeler tespit edilir.
- Bu malzemelere göre üretim yapılan ülkedeki güzergâhta ve teslim edilecek ülkedeki güzergâhta yol kontrollerine istinaden malzemelerin taşınabilirlik durumu hakkında müşteri bilgilendirilir.
- Müşteri ile süregelen görüşmelerde gerekirse taşınmasında problem görülen malzemelerin dizaynının değiştirilmesi talep edilir.
- Müşteriden gelen teslim tarihi talebinin gerçekleştirilme ihtimali araştırılır. Her ülkeye ait gümrükleme kurallarının değişikliği ve gümrükleme süreçlerinin değişiklik göstermesinden ötürü teslim süresi, teslim tarihi yönünde müşteriyi doğru yönlendirme ile projenin sürecinin doğru yönetilmesi sağlanır.
- İhracat veya ithalat prosedürleri detaylıca kontrol edilir.
- Projenin başlangıcından itibaren yapılacak detaylı çalışmalarla ve müşteriyle sürekli iletişim hâlinde kalınarak, anlık bilgilendirme akışının sağlanması ile tüm süreç doğru yönetilebilecektir.
- Yükün yükleneceği ve teslim edileceği adresler kısa aralıklarla ziyaret edilerek, yükleme/tahliye alanlarında, gerekli düzenlemelerin yapılıp yapılmadığı kontrol edilir. Sahanın uygunluk kontrolleri yapılır ve yükleme/tahliye esnasında yaşanabilecek sorunları en az indirgemek adına müşteriyle sürekli iletişimde kalınır.
Proje taşımacılığı firması, ön hazırlık aşamasını tamamlandıktan sonra yine müşteri ile analizlerini ve taşımayla ilgili metodunu paylaşır. Metodun müşteri tarafından teyidine istinaden taşımayla ilgili her türlü planlama aşaması başlayacaktır.
Burada özellikle deniz yolu taşımacılığı metodu kullanılacaksa geminin kiralanması ve geminin yükleme limanına varış tarihi sürecin başlatılması için en kritik faktördür. Geminin yükleme limanına yaklaşık varış tarihleri proje yük taşımacılığı firmasına bildirildikten sonra uygulama aşamasına geçilecektir ve aşağıdaki süreçler takip edilecektir.
- Fabrikanın yükleme sahasında, malzemelerin araç üzerine yüklenmesi için özel kaldırma sistemleri, vinçler, kriko sistemleri ve benzeri ekipmanın sağlanması
- Fabrika ile yükleme limanı arası taşımayı gerçekleştirecek taşıma aracının konfigürasyonu ve fabrika sahasına pozisyonlanması
- Taşıma sürecinde, yük üzerinde oluşma ihtimali olan hasar ve problemlere karşı taşıma sigortasının yaptırılması ve kontrolü
- Güzergâh üzerindeki yol düzenlemelerini yapacak, trafik levhalarını sökecek, elektrik kablolarını kaldıracak ekibin hazırlığı ve konumlandırılması
- Yol üzerindeki otoritelerden alınacak yazılı izinlerin hazır edilmesi ve otoritelere haber verilmesi
- Eskort araçların hazır edilmesi
- Limanda gemiye yükleme yapacak vinçlerin, forkliftlerin ve diğer yükleme ekipmanlarının hazır edilmesi
- Limandan yükleme/tahliye esnasında işçi talep edilmesi
- Gemi üzerinde malzemelerin güvenli bağlanması ve sabitlenmesi işini yapacak firmanın organize edilmesi (lashing/securing/dunnaging)
- Gümrükleme ve dokümantasyon işlemlerinin tamamlanması ve takibinin yapılması
- Tüm süreçlerde proje yük taşımacılığı firmasından ilgililer yüklemeye eşlik ederek; müşteriye, limana, gümrük otoritelerine, gemi acentesine sürekli ve anlık bilgilendirmeler yapılması, sürecin başarıyla yönetilmesinde önemli bir unsurdur.
Burada verilen hizmetlerin hepsi alıcının ülkesinde de sırası değişerek aynı şekilde tekrarlanacaktır. Tüm bu süreç içerisinde atlanılacak veya eksik kalan bir madde tüm projeyi geciktirebilir veya riske sokabilir. Bundan dolayıdır ki, süreç boyunca tüm ilgili firmalarla/otoritelerle sürekli iletişim hâlinde kalmak ve kontrolleri sürekli sağlamak elzemdir. Takım çalışması bu işlemlerde çok önemli bir faktördür.
Taşıması gerçekleştirilen proje yüklerinin muhteviyatını ve yer alacakları projeleri düşünürsek, her müşteri kendi tesisine özgü ve farklı özelliklerde makine veya ünite siparişi verdiği ve bu doğrultuda yedeği olmayan bir malzeme üretildiği için, taşımanın “en hızlı, hasarsız ve güvenli” bir şekilde gerçekleşmesini sağlamak, proje kargo taşımacılığı yapan firmaların en önemli amacıdır.
Sürekli kendimize hatırlattığımız ve belki de bizleri işimize en çok motive eden hususlardan biri ile bugünlük yazımı bitirmek istiyorum.
Her proje yük taşımacılığı kendine özgüdür ve bir daha aynı taşıma yapılmayacaktır.
