Koronavirüs Salgını ve Denizcilik Sektörüne Etkileri

Prof. Dr. Soner Esmer
Koronavirüs Salgını ve Denizcilik Sektörüne Etkileri
Okuma Süresi: yaklaşık 6 dakika

Coronavirus – Taçlı virüs

Covid-19

Corona Virus Disease – 2019

Koronavirüsler, zarflı ve tek iplikli RNA virüsleridir. Genetik materyalleri bir RNA ipliğinden oluşur ve her viral partikül bir protein zarfına sarılıdır.

Koronavirüs bir biyolojik silah mı?

-Kanıt yok.

Kara ölüm (veba), Çin’den dünyaya yayılmıştır. 14. yüzyılda dünyada her üç kişiden birinin ölümüne neden olmuştur (150 milyon insan!).

Koronavirüs de aynı güzergahı kullanıyor!

Koronavirüslerin ölüm oranları (23.02.2020 itibarıyla)

Ölüm oranının %2’den %1’e gerileyeceği tahmin ediliyor.

Salgının çıkış yeri aynı zamanda önemli bir üretim merkezidir.

Hubei’de alınan önlemler ve ilave veriler (ölüm oranı 3 kat fazla)

  • 60 milyon insan karantinada
  • Her gün 200 civarı yeni vaka
  • 1700’ün üzerinde sağlık çalışanı enfekte oldu
  • 46 ihtisas hastanesi hizmette
  • 20.000 yatak virüs vakaları için ayrılmış
  • Stadyumlar, binalar, konferans salonları vb. kullanılıyor
  • 30.000 sağlık çalışanı görev alıyor

5 Mart itibarıyla salgın haritası

Yaş gruplarına göre ölüm oranları (Çin)

Salgınlar ve hastalıklar yalnızca tıbbi değil, aynı zamanda toplumsal olgulardır.

UNESCO’ya göre Covid-19 nedeniyle 290 milyon öğrencinin eğitimi aksadı.

Virüsün küresel ekonomiye olası etkileri: Çin

-Ülkelerin ithalatında Çin’in payı

  • ABD %14
  • Hollanda %30
  • Japonya %25,6
  • Türkiye %10 (2018 – 21 milyar dolar ithalat)

Çin’de üretim %40-%50 kapasite ile yürüyor.

  • Volkswagen, Tesla, Ford GM, Nissan, Renault, Honda ve Peugeot Çin’deki üretimini durdurdu.
  • 500’den fazla araç parçası Çin’in virüsten etkilenen bölgelerinde üretiliyor, otomotiv sektörünün iki seçeneği var. Alternatif kaynak bulmak veya üretimi durdurmak.
  • Salgından en çok etkilenecek sektörler: otomotiv ve elektronik.
  • McDonald’s, KFC, Pizza Hut, IKEA, Starbucks, Apple, Xiaomi, Toyota, Honda ve LG Çin’deki operasyonlarını askıya aldı (10 firma).
  • Türk Hava Yolları, British Airways, Lion Air, Lufthansa, Air Canada, Delta Airlines, American Airlines, United Airlines, Swiss Airlines, Air India/Indigo, Seoul Air, El Al, Finnair, Cathay Pacific, Jetstar Asia ve Ukrayna Havayolları Çin’e uçuşlarını durdurdu (16 havayolu firması).
  • Yılbaşından bu yana brent petrol fiyatları %15’i aşkın düşüş kaydetti.
  • Salgının ülke ekonomilerini 3 yönde etkilemesi bekleniyor.

1) Çin’e olan satışlardaki düşüş
2) Tedarik zincirindeki bozulma
3) Turist sayısındaki azalma

Çin’in yeri doldurulur mu?

  • Kısa dönemde eğer üretim durmaya devam ederse bir tedarik alternatifi olmayacak ve talep düşecektir.
  • Fakat orta dönemde alternatif üreticiler devreye girecektir (ABD-Çin ticaret savaşında olduğu gibi).
  • Vietnam, Hindistan, Meksika listenin en başında yer almaktadır. Ya Türkiye?
  • Ancak Çin’deki üretim ekosistemi o kadar büyüktür ki yerinin doldurulması uzun zaman alacaktır.

Şubat ayında Çin’de otomotiv satışları %80 geriledi, Türkiye’de %90 arttı!

Virüsün küresel ekonomiye olası etkileri

  • 5 milyon şirket risk altında
  • Virüs, satış gelirleri 2 trilyon doları bulan 17.000 şirketi doğrudan ilgilendiriyor
  • Dünyanın ilk 1.000 işletmesinin %94’ü olumsuz etkilendi
  • Koronavirüsün haftalık ticari etkisi: 26 milyar dolar kayıp
  • Fuarlar iptal ediliyor, erteleniyor

Virüsün zenginlere etkileri: haftada 444 milyar dolar

  • Panik dalgası borsalarda ani düşüşlere neden oldu.
  • Dünyanın en zengin üç iş insanı en fazla kaybedenler oldu.
  • Amazon-Jeff Bezos, Microsoft-Bill Gates ve LVMH-Başkanı Bernard Arnault’un servetleri toplam 30 milyar dolar azaldı.
  • Dünyanın en zenginleri arasında 25. sırada bulunan Tesla CEO’su Elon Musk, bir haftada 9 milyar dolar kaybetti.
  • Facebook kurucusu Mark Zuckerberg’in zararı ise 6,5 milyar dolar oldu.

Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD): Salgın küresel ekonomik büyümeyi yarı yarıya azaltabilir.

  • 2020 için küresel ekonomik büyüme beklentisini %2,9’dan %2,5’e indi.
  • Salgının yayılmaya devam etmesi durumunda oran %1,5’e kadar düşebilir.
  • Salgının küresel ekonomiye faturası: 1,2 trilyon dolar
  • Türkiye için büyüme beklentisi: %2,7

Koronavirüsün lojistiğe etkileri

  • Hava yolunda küresel kayıp beklentisi: 29,3 milyar dolar (Lufthansa 150 uçağını yere çekiyor).
  • E-Ticaret: Çin’den Türkiye’ye gelen kargo %90 oranında azaldı.
  • Mal bedelinin düşük olduğu noktada (deniz yolu gibi) navlun artışı ciddi sorunlara neden oluyor.
  • Kara taşımacılığında yoğunluk azaldı.
  • Sürücüler ilave önlemlere maruz kalıyor (sürücüler dram yaşıyor).
  • Depolarda aşırı stok yoğunluğu oluştu (çelik: 23,7 milyon metrik ton).

Bakan Pekcan, Dünya Sağlık Örgütü ve Sağlık Bakanlığı’nın kuru yüzeylerde virüsün birkaç saatten fazla yaşamadığına yönelik açıklamalarını hatırlattı.

Dolayısıyla kargolarda böyle bir risk olmadığı belirtiliyor. Ama Çin’den gelen günde 300 adet günlük posta torbası şu anda günlük 30 torbaya düştü. İnsanlar imtina ediyor.

Koronavirüsün konteyner taşımacılığına etkileri

  • Küresel tedarik zinciri aksadı.
  • Dünyada taşınan malların %80’i deniz yolu ile taşınıyor.
  • Dünyanın en büyük 10 konteyner terminalinin 9’u Uzak Doğu’da (7 Çin, 1 Singapur, 1 Güney Kore).
  • Konteyner gemi hatları haftada ortalama 350 milyon dolar kayba uğruyor.
  • 1 Mart itibarıyla geçici olarak hizmet dışı kalan (Laid Up) konteyner gemisi kapasitesi 1,9 milyon TEU’yu geçti. (%8,8) (2009’da 1,52 milyon TEU, Hanjin iflas yılı olan 2016’da 1,59 milyon TEU idi).
  • Konteyner başına ortalama 1.000 dolar navlun oranı dikkate alınırsa toplamda 1,9 milyar dolar kayıp anlamına gelmektedir.

Çin’de kalan konteynerler, boş konteyner tedariğinde sorun yaşatıyor.

Örneğin Şangay’da (son 10 yıl verileri ile karşılaştırıldığında) %47 oranında daha fazla konteyner var. Hamburg’da ise %33 oranında daha az konteyner var.

Koronavirüsün Türkiye ticaretine olumsuz etkileri

  • Çin, Güney Kore, İtalya, İran ve Irak ile hava yolu seferleri durduruldu.
  • İran ve Irak sınır kapıları kapandı (demir yolu ve kara yolu).
  • Orta Asya için alternatif yollar gündemde: Gürcistan (Sarp, Türkgözü ve Aktaş), Azerbaycan (36 bin sefer/yıl İran üzerinden yapılıyordu).
  • Orta Asya ülkelerinden Gürcistan üzerinden ülkemize dönüş yapan Türk araçları için Gürcistan transit geçiş belgesi aranmayacak.
  • Gürcistan, Azerbaycan ve Hazar Denizi’nde ayrı ayrı ek maliyetler var.
  • Gürcistan’da (kimlik yerine) pasaport uygulaması başladı.
  • Gürbulak’ta yurda giren şoförlere karantina uygulaması başladı.

Koronavirüsün Türk ticaretine olumlu etkileri

Yerli ürün kullanımı 70 yılın en yüksek seviyesine çıktı.

Bakan Pekcan

  • Kimya sektörü tam kapasite çalışıyor
  • Deri ihracatına yüzde 15 pozitif yansıması olacak.
  • Tekstilde ihracatta ilave yüzde %10 artış yaşanacak.
  • Tekstil makinesi ihracatında 5 puan artış olacak.
  • Mobilyaya yarım milyarlık etki: Beklenti 4,5 milyar dolardan 5’e çıktı.
  • Turizmci Çin açığını kapatmaya çalışıyor.
  • Koronavirüs yerli telefonlara olumlu yansıyacak.
  • Kruvaziyerde rotayı ilk çeviren Norwegian oldu.
  • Ayakkabıda talep hızlandı.
  • Gemi siparişleri ve bakım/onarım talipleri Türkiye’ye kayabilir.

NASA: Koronavirüs salgını atmosferin temizlenmesine yol açtı.

Sonuç: ELLERİNİZİ YIKAYINIZ!

  • İlk amaç salgının insanlık için oluşturduğu tehdidi ortadan kaldırmaktır.
  • Korku salgınına tutulmayın! Sakin olun.
  • Bilgi edinin ama takıntı haline getirmeyin.
  • Küresel krizler döngüsel bir karakter kazandı.
  • Kuşak ve yol girişimine ve Çin’de konuşlanmış küresel üretim işletmelerine ticaret savaşında vurulmuş ağır bir darbedir.
  • Fırsatlar ve fırsatçılar ortaya çıkmıştır.
  • Salgın, bir çok işletme için kendini gösterme fırsatı ortaya çıkarmıştır.
  • Nisan ayında salgın etkilerinin ortadan kalkması beklenebilir.
  • Deniz yolu taşımacılığı verileri, krizlerin seyrini yansıtır. Yük akışı salgın öncesi seviyelere hızla dönüş eğilimindedir.

Kaynaklar

Adam Kent-MSI-Shipping should shrug off Coronavirus bu escalation risks supply chain contagion
Dr. Özlem Ak- Bilim ve Teknik Dergisi, Mart 2020
McKinsey&Company, Coronavirus COVID-19: Facts and Insights
Sn.Mehmet Ünlü ile Röportaj-Limak
Sea-Intelligence
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM)
http://digitalenvironmentandmarketplace.blogspot.com/2015/02/macro-and-micro-environment.html
http://www.diken.com.tr/corona-salgini-gezegene-yaradi/?fbclid=IwAR0F24pq7rQHPFylO9-XxpWaik0EjehppAx9dXQQDq_hX9WQEDCLwE1Ks54a9366751.htm
agmetalminer.com/2020/03/03/chinas-steel-industry-under-growing-pressure-from-record-inventories/
https://fortune.com/2020/02/21/fortune-1000-coronavirus-china-supply-chain-impact/
https://gizliilimler.tr.gg/Black-Death–k1-Kara–Oe-l.ue.m-k2-.htm/
https://infographics.channelnewsasia.com/covid-19/map.html
https://m.finansgundem.com/haber/turk-limanlarina-yanasacak-5-ulkenin-gemilerine-tedbir/1474143
splash247.com/record-numbers-of-blanked-sailings-lead-to-severe-container-equipment-imbalance/
https://tr.euronews.com/2020/03/04/cin-de-33-gun-aral-ks-z-cal-san-doktor-oldu-abd-de-ilk-olum-koronavirusle-ilgili-son-gelis
twitter.com/degerferhat
https://www.7deniz.net/haber-koronavirus-darbesi-bir-haftada-444-milyar-dolar-kaybettiler-32972.html
https://www.birgun.net/haber/sars-cov-2-koronavirus-covid19-hakkinda-ne-yapma-ma-li-289966
https://www.bloomberg.com/graphics/2020-wuhan-novel-coronavirus-outbreak/
https://www.dunya.com/ekonomi/dun-bradstreet-5-milyon-sirket-risk-altinda-haberi-463400
https://www.dunya.com/ekonomi/sinir-kapandi-ticaret-tampon-bolgeden-haberi-463948
https://www.forbes.com/sites/kenrapoza/2020/03/01/coronavirus-could-be-the-end-of-china-as-global-manufacturing-hub/?fbclid=IwAR0kKfGwBJA_-UuWUhrCL5BQq9VxOCroMDCmfckVbguSceQPCA_vQsBY_D8#4f2016de5298
https://www.iata.org/en/pressroom/pr/2020-02-20-01
https://www.independent.co.uk/news/world/asia/china-coronavirus-nasa-space-satellite-pollution-photo-image-
https://www.kargohaber.com/orta-asyadan-gelen-turk-araclarina-gurcistan-mujdesi-5563h.htm
https://www.lloydsloadinglist.com/freight-directory/news/China-demand-slump-causing-record-void-box-sailings/76073.htm#.Xl0JOqgzZPY
https://www.lloydsloadinglist.com/freight-directory/news/Covid-19-impact-on-box-shipping-%E2%80%98growing-but-slowing%E2%80%99/76093.htm?cl=article_2&elqTrack=true&mc_cid=518cb6537f&mc_eid=31af21d8f0#.Xl3SiyEzaUk
https://www.milliyet.com.tr/ekonomi/koronavirus-cinden-kargoyu-kesti-6145303
https://www.nbc-2.com/story/41749179/maersk-operates-massive-container-ships-its-canceled-50-sailings-over-coronavirus
https://www.ntv.com.tr/ekonomi/haftalik-26-milyar-dolarlik-kayip,Uc7Ki6M0yEi1CdLMUVziEg
https://www.shutterstock.com/
https://www.sozcu.com.tr/2020/ekonomi/corona-virusu-dev-sirketi-vurdu-150-ucak-yere-cekiliyor-5660914/
https://www.sozcu.com.tr/2020/otomotiv/subat-ayi-otomotiv-karnesi-belli-oldu-5657614/
https://www.straitstimes.com/asia/east-asia/ten-cities-in-chinas-hubei-province-suspend-some-public-transportation
https://www.thoughtco.com/spread-of-the-black-death-through-europe-4123214
www.youtube.com/watch?v=6dDD2tHWWnU&feature=youtu.be&fbclid=IwAR05RBJ4f6hEoKVtW7hXxxM1duLeC1jOlZu7bEBB92I5sdQgRHIZByXqVDo
https://www-freightwaves-com.cdn.ampproject.org/c/s/www.freightwaves.com/news/china-cargo-flows-rapidly-return-to-pre-coronavirus-levels/amp

İlginizi Çekebilecek Diğer Yazılar