Sevgili Lumbuzz takipçileri
Henüz LUMBUZZ girişimine katkıda bulunacağım söz konusu değilken sektörden birçok kişinin bu platformdan haberdar olduğuna tanıklık ettim. Bu girişimin anlamlı bir amacı var. Sektörümüze çok faydalı olacağından hepimiz emin olabiliriz.
Benimle ve yaptığım işle ilgili detaylara buradan ve buradan ulaşabilirsiniz.
Bugünlerdeki amacım denizciliğin ana vatanı olan İngiltere’de, bir konşimento sergisi açarak ülkemi temsil etmek.
Benim de bu girişime yazı ve yorumlarımla destek olmam sevgili dostum Yüksel Kahraman tarafından teklif edildiğinde tereddütsüz hemen kabul ettim.
Sizlere özellikle konteyner taşımacılığı ve konşimento hakkında yazılar yazıp yorumlar yapacağım diyerek ilk yazıma başlıyorum.
Baştan belirtmekte fayda var. Akreditiflerde “FULL SET CLEAN ON BOARD BILL OF LADING” şartı dün vardı, bugün de var, yarın da olmalı. Bu şartı düzelttirmek, düzeltilmesini önermek sadece boşuna zaman ve para kaybıdır.
Taşımacıyı müşterisi arar ve satışı akreditifli ise öncelikle bu şarta dikkatini çeker ve “Siz CLEAN ON BOARD konşimento veriyor musunuz?” diye sorar. Eğer taşımacı olarak (forwarder ya da acente fark etmez) konuyu derinlemesine bilmiyor ve bugüne kadar sadece duyduklarınızla yetindiyseniz muhtemelen aşağıdaki yanıtları veriyorsunuz.
- Hayır, biz bu şekilde konşimento düzenlemiyoruz, “SHIPPED ON BOARD” kayıtlı konşimento veriyoruz.
- Hayır, biz bu şekilde konşimento düzenlemiyoruz, size önerimiz akreditifinizde bu şartın “SHIPPED ON BOARD” olarak değiştirilmesini sağlamanızdır.
- Biz normalde bunu yapmıyoruz ama sizin için bir taahhütname karşılığı bu seferlik yapacağız. Diğer akreditiflerde lütfen baştan “SHIPPED ON BOARD” şartıyla bunun önlemini alın.
- Hayır, biz kesinlikle böyle bir konşimento düzenleyemeyiz, kusura bakmayın.
Yukarıdakilerin hiçbiri sağlıklı ve doğru yanıtlar değildir maalesef. Hemen hemen hepimiz bu konunun teknik detaylarına ve uluslararası yeknesak kurallarına hakim olmadığımızdan çaresizce hem kendimizi hem de müşterilerimizi yoruyoruz. Bazılarımız ise boşuna bu nedenle müşterilerini gereksiz masraflara sokuyorlar ya da müşterileri başka taraflara gidiyor.
Burada bizim referans alacağımız uluslararası yayınlar bulunmaktadır. Birisi ICC UCP600 diğeri ise bunun uygulama-açıklama kitabı olan ICC-ISBP745’tir. Üzülerek belirteyim ki eğitim verdiğim hemen hemen hiçbir yerde bu yayınlar bulunmamaktadır. İstisnai olarak bulunduranlar ise kapağını dahi açmamaktadır. Bu durumda da elbette ki sağlıklı yorum yapamayıp bilgisiz müşterimize umduğu “lojistik danışmanlığı” hizmetini verememektedir.
Öncelikle “FULL SET CLEAN ON BOARD BILL OF LADING” tanımındaki asıl niyeti ortaya çıkarmalıyız. Bunu akreditife ekleyen taraflar aslında şunları istiyorlar.
- Ben bu sevkiyat için konşimento istiyorum, “FCR” ya da “SEAWAYBILL” gibi taşıma evrakları benim işimi görmez.
- Ben bu konşimentomu bir orijinal dahi eksiksiz yani full set istiyorum. Biliyorum ki bir orijinal dahi eksik olursa çok büyük bir tehlikedir.
- Ben konşimentomu tesellüm konşimentosu değil (RECEIVED FOR SHIPMENT), yükleme konşimentosu (ON BOARD) şeklinde istiyorum.
- Ben temiz konşimento (CLEAN BILL OF LADING) istiyorum, konşimentom kirli (DIRTY BILL OF LADING) olmamalıdır.
Peki nedir temiz konşimento? Üzerinde yüklendiği konu edilen mala ve/veya malın ambalajına dair açık kusur beyan etmeyen konşimento temiz konşimentodur. Ben meslek yaşamım boyunca çok istisnai olarak kirli konşimento düzenlendiğine tanıklık ettim. Aslında taşımacılar olarak zaten biz temiz konşimento düzenliyoruz. Yani akreditif ihtiyacını farkında olmadan da olsa karşılamış oluyoruz. Yukarıdaki tahlilime baktığınızda hiç “Konşimento CLEAN ON BOARD basılı olacaktır.” sonucu çıkıyor mu? Elbette ki çıkmıyor. Biz yıllardır aslında hiç talep edilmemiş bir şeyi talep ediliyormuş gibi yanlış yorumlamış, yanlış karşılamışız. Çünkü kitaptan değil, kulaktan kulağa bilgilenmeyi tercih ediyoruz.
Peki bu “SHIPPED ON BOARD” nasıl oluyor da “CLEAN ON BOARD” kaydı yerine geçebiliyor? İşte burada hemen ICC UCP 600 ve ICC ISBP 745 yayınlarına bakmak zorundayız.
Temiz konşimento tanımı ICC UCP600 Madde 27’de aynen aşağıdaki gibi açıklanmıştır.
TEMİZ TAŞIMA BELGESİ
Bir banka sadece temiz bir taşıma belgesini kabul edecektir. Temiz bir taşıma belgesi malların veya malların ambalajının kusurlu bir durumunu açıkça ifade eden bir ibare veya kayıt taşımayan bir belgedir. Bir akreditif, bir taşıma belgesinin “CLEAN ON BOARD” olması şartını içerse bile “CLEAN” sözcüğünün bir taşıma belgesinde gözükmesi gerekmez.
Aynı zamanda ICC ISBP 745 yayınında çeşitli maddelerle bu konuda aşağıdaki gibi kayıtlar bulunmaktadır.
E7: “SHIPPED IN APPARENT GOOD ORDER”, “LADEN ON BOARD”, “CLEAN ON BOARD” gibi terimler veya “SHIPPED” veya “ON BOARD” sözcüklerini içeren diğer ibareler “SHIPPED ON BOARD” sözcükleri ile aynı anlamdadır.
İşte armatörlerin, bazı NVOCC ve bazı “FREIGHT FORWARDER” firmaların konşimentolarına matbu olarak “SHIPPED ON BOARD” koymaları bu maddeler dikkate alınarak uygulama imkânı bulmaktadır.
E20: Bir konşimento, malların veya ambalajın kusurlu bir durumunu açıkça beyan eden ibare veya ibareler göstermeyecektir.
Örneğin:
Bir konşimento üzerindeki “PACKAGING IS NOT SUFFICIENT FOR THE SEA JOURNEY” gibi veya benzer etkiye sahip sözcükler, ambalajın kusurlu bir durumunu açıkça beyan eden ibareye bir örnektir.
Bir konşimento üzerindeki “PACKAGING MAY NOT BE SUFFICIENT FOR THE SEA JOURNEY” gibi veya benzer etkiye sahip sözcükler, ambalajın kusurlu bir durumunu açıkça beyan etmez.
E21: Akreditif bir konşimentoda “CLEAN ON BOARD” veya “CLEAN” kaydının bulunmasını şarta bağlasa bile belgede “CLEAN” sözcüğünün gösterilmesi gerekli değildir. Bir konşimentodaki “CLEAN” sözcüğünün silinmesi/üzerinin çizilmesi malların veya ambalajın kusurlu bir durumunu açıkça beyan etmez.
Hatta işi biraz daha ileri götürelim, aşağıdaki ICC ISBP 745 maddelerinde göreceksiniz ki “açık yük taşımacılığında dahi akreditifte “CLEAN ON BOARD BILL OF LADING” şartı olsa dahi charter party konşimentoda bile artık günümüzde “CLEAN ON BOARD” yerine “SHIPPED ON BOARD” yeterlidir, bankalarca rezerv sebebi sayılmamaktadır.
Hepinize mutlu, sağlıklı ve verimli bir yıl dileğimle…
